ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਦੌਰੇ ’ਤੇ ਗਏ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਥੇ ਕੁਐਡ ਸਿਖ਼ਰ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੋਅ ਬਾਇਡੇਨ ਨਾਲ ਵੀ ਦੁਵੱਲੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਇਕ ਖ਼ਾਸ ਤੋਹਫ਼ਾ ਦਿਤਾ ਹੈ।
ਦਰਅਸਲ, ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ 297 ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਵਸਤੂਆਂ ਵਾਪਸ ਕਰ ਦਿਤੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਤਸਕਰੀ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। 2014 ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ 640 ਦੁਰਲੱਭ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਵਸਤੂਆਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ। ਇਕੱਲੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ 578 ਵਸਤੂਆਂ ਵਾਪਸ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਸੰਪਤੀ ਦੀ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਤਸਕਰੀ ਇਕ ਪੁਰਾਣਾ ਮੁੱਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੌਰਾਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ ਤੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ ’ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਮੌਜੂਦਾ ਦੌਰੇ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਮੋਦੀ ਦੀਆਂ ਪਿਛਲੀਆਂ ਅਮਰੀਕਾ ਫੇਰੀਆਂ ਵੀ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਪੁਰਾਤਨ ਵਸਤਾਂ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ’ਤੇ ਫਲਦਾਇਕ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਰੁਝੇਵਿਆਂ ਨੂੰ ਡੂੰਘਾ ਕਰਨਾ ਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸੰਪਤੀਆਂ ਦੀ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਤਸਕਰੀ ਵਿਰੁਧ ਲੜਾਈ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ। ਮੈਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ 297 ਅਨਮੋਲ ਪੁਰਾਤਨ ਵਸਤਾਂ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਾਇਡੇਨ ਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਬਹੁਤ ਧਨਵਾਦੀ ਹਾਂ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਦਸਿਆ ਕਿ 2021 ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਮਰੀਕਾ ਫੇਰੀ ਦੌਰਾਨ ਅਮਰੀਕੀ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ 157 ਦੁਰਲੱਭ ਵਸਤੂਆਂ ਸੌਂਪੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ 12ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਕਾਂਸੀ ਦੀ ਨਟਰਾਜ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, 2023 ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਮਰੀਕਾ ਫੇਰੀ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ, 105 ਪੁਰਾਤਨ ਵਸਤੂਆਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਕਰ ਦਿਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ।
ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚਾਲੇ ‘ਮੈਗਾ ਡੀਲ’
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੋਅ ਬਾਈਡੇਨ ਨਾਲ ‘ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਾਰਥਕ’ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਦੋਵਾਂ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਆਪਸੀ ਹਿੱਤਾਂ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਦੁਵੱਲੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ’ਤੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ। ਭਾਰਤ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਖੇਤਰ ਸਮੇਤ ਗਲੋਬਲ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਮੁੱਦਿਆਂ ’ਤੇ ਵੀ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਾਇਡੇਨ ਨੇ ਸਨਿਚਰਵਾਰ ਨੂੰ ਡੇਲਾਵੇਅਰ ਦੇ ਗ੍ਰੀਨਵਿਲੇ ਸਥਿਤ ਅਪਣੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ ’ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ।
ਇਸ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦੌਰਾਨ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੋ ਬਿਡੇਨ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਯੂਕਰੇਨ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਫੇਰੀ ਲਈ ਤਾਰੀਫ਼ ਕੀਤੀ। ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਇਸ ਦੁਵੱਲੀ ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਅਹਿਮ ਸਮਝੌਤੇ ਹੋਏ ਹਨ।
ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚਾਲੇ ਡਰੋਨ ਅਤੇ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਖ਼ਰੀਦ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵੱਡਾ ਸਮਝੌਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ 31 ਜਨਰਲ ਐਟੋਮਿਕਸ ਐਮਕਿਊ 9ਬੀ (16 ਸਕਾਈ ਗਾਰਡੀਅਨ ਤੇ 15 ਸੀ ਗਾਰਡੀਅਨ) ਡਰੋਨ ਖ਼ਰੀਦਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਫਰਵਰੀ ਵਿਚ, ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ 3.99 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਦੀ ਅੰਦਾਜ਼ਨ ਕੀਮਤ ’ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੂੰ 31 ਐਮਕਿਊਬੀ 9 ਡਰੋਨਾਂ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ 31 ਡਰੋਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਨੂੰ 15 ਸੀ ਗਾਰਡੀਅਨ ਡਰੋਨ, ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਅੱਠ ਸਕਾਈ ਗਾਰਡੀਅਨ ਡਰੋਨ ਮਿਲਣਗੇ। ਇਹ ਡਰੋਨ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸੈਨਾਵਾਂ ਦੀ ਖੁਫੀਆ ਜਾਣਕਾਰੀ, ਨਿਗਰਾਨੀ ਅਤੇ ਜਾਸੂਸੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਲੈ ਜਾਣਗੇ।ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚਾਲੇ ਲਾਕਹੀਡ ਮਾਰਟਿਨ ਤੇ ਟਾਟਾ ਐਡਵਾਂਸਡ ਸਿਸਟਮ ਲਿਮਟਿਡ ਵਿਚਾਲੇ ਸਾਂਝੇ ਸਮਝੌਤੇ ’ਤੇ ਵੀ ਗੱਲਬਾਤ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਹ ਰਖਿਆ ਅਤੇ ਏਅਰੋਸਪੇਸ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਅਮਰੀਕਾ-ਭਾਰਤ ਸਹਿਯੋਗ ਵਿਚ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਾਇਡੇਨ ਨੇ ਸਾਰੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਤੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਇੰਜਣ ਦੇ ਪੁਰਜ਼ਿਆਂ ਸਮੇਤ ਰੱਖ-ਰਖਾਅ, ਮੁਰੰਮਤ ਤੇ ਓਵਰਹਾਲ (ਐਮਆਰਓ) ਸੈਕਟਰ ’ਤੇ 5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦਾ ਸਮਾਨ ਵਸਤੂ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਟੈਕਸ (ਜੀਐਸਟੀ) ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਦੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ।
ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚਾਲੇ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰਾਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਇਕ ਵੱਡਾ ਸਮਝੌਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਅਡਵਾਂਸ ਸੈਂਸਿੰਗ, ਸੰਚਾਰ ਅਤੇ ਪਾਵਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰੌਨਿਕਸ ’ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਇਕ ਨਵਾਂ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਪਲਾਂਟ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਿਵਸਥਾ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਪਲਾਂਟ ਕੋਲਕਾਤਾ ਵਿਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਕਦਮ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸੈਮੀ, ਥਰਡਟੈਕ ਅਤੇ ਯੂਐਸ ਸਪੇਸ ਫੋਰਸ ਵਿਚਕਾਰ ਰਣਨੀਤਕ ਤਕਨੀਕੀ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਏਗਾ। ਪੁਲਾੜ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਖੇਤਰ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ 2025 ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ ’ਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਖੋਜ ਕਰਨ ਲਈ ਨਾਸਾ ਅਤੇ ਇਸਰੋ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸਾਂਝੇ ਯਤਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਇਸਰੋ ਅਤੇ ਨਾਸਾ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਵਿਚ ਇਕੱਠੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਾਇਡੇਨ ਨੇ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਗਲੋਬਲ ਸਵੱਛ ਊਰਜਾ ਸਪਲਾਈ ਲੜੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ-ਭਾਰਤ ਰੋਡਮੈਪ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ’ਤੇ ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਅ ’ਚ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਨਵਿਆਉਣਯੋਗ ਊਰਜਾ, ਊਰਜਾ ਸਟੋਰੇਜ, ਪਾਵਰ ਗਰਿੱਡ, ਟਰਾਂਸਮਿਸ਼ਨ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਉੱਚ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਵਾਲੇ ਕੂਲਿੰਗ ਸਿਸਟਮ, ਜ਼ੀਰੋ ਐਮੀਸ਼ਨ ਵਾਹਨਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਉੱਭਰਦੀਆਂ ਸਾਫ਼ ਤਕਨੀਕਾਂ ’ਤੇ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨਗੇ। . ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਮਿਲ ਕੇ ਇਸ ’ਤੇ 1 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੇਣਗੇ। ਯੂਐਸ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਫਾਇਨਾਂਸ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ (ਡੀਐਫਸੀ) ਨੇ ਸੋਲਰ ਸੈੱਲ ਨਿਰਮਾਣ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਟਾਟਾ ਪਾਵਰ ਸੋਲਰ ਨੂੰ 250 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸੋਲਰ ਮੋਡੀਊਲ ਨਿਰਮਾਣ ਸਹੂਲਤ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਸੰਚਾਲਨ ਲਈ ਫਸਟ ਸੋਲਰ ਨੂੰ 500 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਨਵੇਂ ਅਮਰੀਕਾ-ਭਾਰਤ ਡਰੱਗ ਨੀਤੀ ਫਰੇਮਵਰਕ ਦਾ ਵੀ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜੋ ਕਿ ਸਿੰਥੈਟਿਕ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਅਤੇ ਅਗਾਊਂ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੇ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਤਸਕਰੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਅਗਸਤ 2024 ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਅਮਰੀਕਾ-ਭਾਰਤ ਕੈਂਸਰ ਵਾਰਤਾ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ।