ਇਨ੍ਹੀਂ ਦਿਨੀਂ ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ‘ਚ ਫਿਰ ਤੋਂ ਦਹਿਸ਼ਤ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਵਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਲੋਕ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਕੋਵਿਡ-19 ਦੇ ਭਿਆਨਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਾਰਨ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਵਾਇਰਸ, ਹਿਊਮਨ ਮੇਟਾਪਨੀਓਮੋਵਾਇਰਸ (HMPV) ਦਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲਣਾ ਹੈ।ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕਈ ਲੋਕ ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਨਾਲ ਸੰਕਰਮਿਤ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਤ ਇਹ ਹਨ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਇਲਾਜ ਲਈ ਬੈੱਡ ਵੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਤਿੰਨ ਬੱਚੇ HMPV ਨਾਲ ਸੰਕਰਮਿਤ ਪਾਏ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਲੋਕ ਬਹੁਤ ਡਰੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਬੇਂਗਲੁਰੂ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਅਤੇ ਅੱਠ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਦੋ ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਦੇ ਚਾਂਦਖੇੜਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ 2 ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਬੱਚੇ ਵਿੱਚ ਐਚਐਮਪੀਵੀ (ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਐਚਐਮਪੀਵੀ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਕੇਸ) ਪਾਜ਼ੇਟਿਵ ਪਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਉਸ ਦਾ ਹਸਪਤਾਲ ‘ਚ ਇਲਾਜ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮੌਜੂਦ ਹੈ HMPV
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮਾਹਰ ਇਹ ਵੀ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਇੱਥੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਇਹ ਕੋਈ ਨਵੀਂ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਨਵੰਬਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇੱਕ ਬੱਚਾ ਇਸ ਨਾਲ ਸੰਕਰਮਿਤ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੰਕਰਮਿਤ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਕੋਈ ਯਾਤਰਾ ਇਤਿਹਾਸ ਨਹੀਂ ਹੈ।ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਚੀਨ, ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਕੋਈ ਇਤਿਹਾਸ ਨਹੀਂ ਹੈ। HMPV ਇੱਕ ਵਾਇਰਸ ਹੈ ਜੋ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਇਸ ਦਾ ਨਵਾਂ ਵੇਰੀਐਂਟ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਘਬਰਾਉਣ ਜਾਂ ਬਹੁਤੀ ਚਿੰਤਾ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਨਾ ਹੋਵੋ।
ਕੀ ਹੈ ਹਿਊਮਨ ਮੈਟਾਪਨੀਉਮੋਵਾਇਰਸ (HMPV)
ਹਿਊਮਨ ਮੈਟਾਪਨੀਉਮੋਵਾਇਰਸ (HMPV) ਇੱਕ ਵਾਇਰਸ ਹੈ ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਠੰਡੇ ਮੌਸਮ ਦੌਰਾਨ ਫੈਲਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਫੇਫੜਿਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਿਮੋਨੀਆ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਾਹ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਪਛਾਣ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 2001 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ।
HMPV ਕਿਵੇਂ ਫੈਲਦਾ ਹੈ?
ਇਹ ਖੰਘਣ, ਛਿੱਕਣ, ਹੱਥ ਮਿਲਾਉਣ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਲਾਗ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਨਾਲ ਵੀ ਫੈਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਲਾਗ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਲੱਛਣ ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਇਸ ਦੇ ਲੱਛਣ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਵਰਗੇ ਹੀ ਹਨ। ਸ਼ਾਇਦ ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਲੋਕ ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਡਰ ਗਏ ਹਨ।
HMPV ਦੇ ਲੱਛਣ?
ਇਸ ਦੇ ਲੱਛਣ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਕੋਵਿਡ-19 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲੱਛਣਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲਦੇ-ਜੁਲਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਲੱਛਣ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ-
ਜ਼ੁਕਾਮ ਹੋਣਾ
ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਖਰਾਸ਼
ਸਿਰ ਦਰਦ ਹੋਣਾ
ਬੁਖਾਰ ਹੋਣਾ
ਠੰਡ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ
ਵਗਦਾ ਨੱਕ
ਖੰਘ ਹੋਣਾ
ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ
ਗੰਭੀਰ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਲਾਗ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਸਾਹ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ, ਦਮੇ ਅਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
HMPV ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਉਪਾਅ
ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ
ਮਾਸਕ ਪਾ ਕੇ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੋ।
ਸੰਕਰਮਿਤ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਨਾ ਆਓ।
ਖੰਘਦੇ ਅਤੇ ਛਿੱਕਦੇ ਸਮੇਂ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ‘ਤੇ ਰੁਮਾਲ ਰੱਖੋ।
ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਣੀ ਪੀਓ। ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਅਤੇ ਘਰ ਦਾ ਬਣਿਆ ਭੋਜਨ ਖਾਓ।
ਕਾਫ਼ੀ ਨੀਂਦ ਲਓ।
ਸਾਬਣ ਨਾਲ ਹੱਥ ਧੋਂਦੇ ਰਹੋ, ਸੈਨੀਟਾਈਜ਼ਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।
ਖਾਣਾ ਖਾਂਦੇ ਸਮੇਂ ਵੀ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਫ਼ ਕਰੋ।
ਹਰ ਰੋਜ਼ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰੋ। ਸਫਾਈ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ।
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਉੱਪਰ ਦੱਸੇ ਲੱਛਣ ਦੇਖਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲਓ।
ਕੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ
ਜੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦਵਾਈ ਨਾ ਲਓ।
ਕਿਸੇ ਲਾਗ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਜਾਂ ਨੇੜੇ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚੋ।
ਸੰਕਰਮਿਤ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਰੁਮਾਲ, ਸਮਾਨ ਆਦਿ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੋ।
ਭੀੜ ਵਾਲੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਤੱਕ ਨਾ ਰੁਕੋ।
ਗੰਦੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਮੂੰਹ, ਅੱਖਾਂ, ਨੱਕ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਤੋਂ ਬਚੋ।
ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਦਵਾਈ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਾ ਲਓ।
ਆਪਣੇ ਕੱਪੜੇ, ਰੁਮਾਲ, ਤੌਲੀਆ ਆਦਿ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਨਾ ਕਰੋ।