ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਬਜਟ ਵਿਚ ਲੇਬਰ ਕੋਡ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕੇਂਦਰੀ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਪੜਾਅਵਾਰ ਲੇਬਰ ਕੋਡ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸੂਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਨਵੇਂ ਲੇਬਰ ਕੋਡ ਤਿੰਨ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਕਿਰਤ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਨੂੰ ਸਰਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਕਰਮਚਾਰੀ ਅਤੇ ਮਾਲਕ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਲਾਭ ਹੋ ਸਕੇ। ਨਵੇਂ ਕੋਡ ਦੇ ਤਹਿਤ ਕੰਮ ਦੇ ਘੰਟੇ ਵਧਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਕੰਮ-ਜੀਵਨ ਸੰਤੁਲਨ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਲਈ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਦਿਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਆਰਾਮ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਨਵੇਂ ਲੇਬਰ ਕੋਡ ਦੇ ਤਹਿਤ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੇ ਕੰਮ ਦੇ ਘੰਟੇ 8 ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 12 ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਕੰਮ ਦੇ ਘੰਟੇ ਸਿਰਫ 48 ਹੋਣਗੇ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਚਾਰ ਦਿਨ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 12 ਘੰਟੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਆਰਾਮ ਮਿਲੇਗਾ। ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਲੰਬੇ ਵੀਕੈਂਡ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪੜਾਅਵਾਰ ਲੇਬਰ ਕੋਡ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਤਿਆਰ ਕਰ ਸਕਣ।
ਪਹਿਲਾ ਪੜਾਅ: 500 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਵਾਲੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਲਈ ਲਾਗੂ।
ਦੂਜਾ ਪੜਾਅ: 100-500 ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਵਾਲੀਆਂ ਦਰਮਿਆਨੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ।
ਤੀਜਾ ਪੜਾਅ: 100 ਤੋਂ ਘੱਟ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਵਾਲੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਲਈ।
MSME ਸੈਕਟਰ ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਦਾ 85% ਹਿੱਸਾ ਹੈ। MSME ਸੈਕਟਰ ਨੂੰ ਇਸ ਬਦਲਾਅ ਲਈ ਲਗਭਗ ਦੋ ਸਾਲ ਦਾ ਸਮਾਂ ਮਿਲੇਗਾ। ਕਿਰਤ ਮੰਤਰਾਲਾ ਨਵੇਂ ਕੋਡਾਂ ਦਾ ਖਰੜਾ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਰਾਜਾਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਉਤੇ ਕੋਡ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਡਰਾਫਟ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਚ 2025 ਤੱਕ ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ ਨਾਲ ਅੰਤਿਮ ਰੂਪ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।
ਲੇਬਰ ਕੋਡ ਕੀ ਹਨ?
29 ਕੇਂਦਰੀ ਕਿਰਤ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਨੂੰ ਚਾਰ ਲੇਬਰ ਕੋਡਾਂ ਵਿੱਚ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਕੋਡਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਕਿਰਤ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦਾ ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਨ ਅਤੇ ਸਰਲੀਕਰਨ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਦਿਨ ਕੰਮ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਆਰਾਮ ਕਰੋ
ਨਵੇਂ ਕੋਡ ਦੇ ਤਹਿਤ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਦਿਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਆਰਾਮ ਕਰਨ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਚਾਰ ਦਿਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੰਮ ਦੇ ਘੰਟੇ 12 ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਜਾਂ ਨਿੱਜੀ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।